Hợp tác kinh tế Hàn Quốc – ASEAN: phương hướng và những vấn đề cần giải quyết

Ngày 9 tháng 11 năm ngoái, trong chuyến thăm và làm việc tại Indonesia, Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in đã lần đầu tiên công bố kế hoạch thực hiện chính sách Phương Nam mới của chính phủ Hàn Quốc. Đây là chính sách nhằm mở rộng mối quan hệ hợp tác kinh tế với các quốc gia ASEAN, từ đó giảm thiểu tối đa sự phụ thuộc của Hàn Quốc vào các nền kinh tế lớn như Mỹ hay Trung Quốc, đặc biệt là trước tình hình căng thẳng thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc như hiện nay. Đến nay, chính sách Phương Nam mới đã trải qua một năm thực hiện, trong đó Việt Nam đóng vai trò là quốc gia cầu nối trọng điểm của chính sách này.

◆ Là lúc tăng cường hợp tác Hàn Quốc – Asean, chặng đường 30 năm thiết lập quan hệ ngoại giao

Hội nghị thượng đỉnh Hàn Quốc – ASEAN lần thứ 3 sẽ diễn ra trong năm sau. Hội nghị này lần đầu tiên được tổ chức ở Đảo Jeju nhân kỷ niệm 20 năm thiết lập mối quan hệ ngoại giao, và hội nghị lần 2 diễn ra năm 2014 đã được tổ chức ở thành phố Busan. Hội nghị Hàn Quốc – ASEAN lần thứ 3 nhân kỷ niệm 30 năm thiết lập quan hệ ngoại giao được xem là cơ hội cho chính phủ Hàn Quốc ở thời điểm hiện tại.

Tuy nhiên, không thể làm ngơ trước những ý kiến lo lắng đối với chủ trương chính sách và sự lạc quan của chính phủ. Thực tế cho thấy, quan điểm “chính sách Phương Nam mới có thể thực hiện tất cả” tại các nước ASEAN đang là một trong những vấn đề bị chỉ trích. Cùng với đó, một số ý kiến cho rằng nguyên nhân những dự án đầu tư mà không tìm hiểu kỹ môi trường dẫn đến kết quả yếu kém là do sai lầm của chính phủ trong việc thi hành chính sách trước đó.

Do đó, đã có nhiều đề xuất cho rằng cần nỗ lực hơn nữa trong việc hợp tác kinh tế, đặc biệt là phải dựa trên tiền đề hợp tác mang tính khả thi và tăng trưởng song phương.

Theo giáo sư Park Beon-soon trường Đại học Korea, cần tăng cường các dự án công nghệ cao và đào tạo các doanh nghiệp bản địa, cải cách các doanh nghiệp nhà nước, tạo thế cân bằng trong đầu tư và thương mại đối với các quốc gia khác trong khu vực Đông Nam Á…, từ đó có những phương án cụ thể để xúc tiến các lĩnh vực hợp tác với Việt Nam. Ngoài ra, sự đầu tư của Hàn Quốc vào Việt Nam cũng cần chú trọng đến việc phát triển các doanh nghiệp vừa và nhỏ của Việt Nam cũng như phát triển các dự án hỗ trợ.

Ông Lee Jae-young, Viện trưởng Viện nghiên cứu Chính sách Kinh tế Đối ngoại Hàn Quốc cho biết: “Để đạt được mục tiêu của chính sách Phương Nam mới, cần tăng cường và nhấn mạnh giá trị thực của việc hợp tác với Việt Nam cũng như các quốc gia ASEAN. Bên cạnh đó, vai trò của Việt Nam và các nước ASEAN trong quá trình xây dựng thể chế hòa bình trên Bán đảo Hàn cũng cần được đẩy mạnh hơn nữa.”.