Nhật Bản phê duyệt việc xuất khẩu chất cản quang EUV sang Hàn Quốc…

Dường như Nhật Bản muốn thảo bỏ ngòi nổ căng thẳng thương mại giữa nước này với Hàn Quốc. Gần đây, Nhật Bản đã cấp giấy phép xuất khẩu cho chất cản quang tia siêu cực tím (Exetreme Ultraviolet photoresist) – một trong số 3 vật liệu bán dẫn phải chịu quy định kiểm soát xuất khẩu được Nhật Bản “điểm danh” đầu tiên trong tháng trước.

Đáp lại, chính phủ Hàn Quốc quyết định trì hoãn việc loại Nhật Bản ra khỏi danh sách trắng của nước này. Vào ngày 8 tháng 8, Chính phủ Hàn Quốc đã mở một cuộc họp giữa các Bộ ngành liên quan tại Văn phòng chính phủ để thảo luận đối sách trước hành động loại Hàn Quốc ra khỏi danh sách trắng của Nhật Bản. Mặc dù nội dung thảo luận cụ thể không được công bố chính thức nhưng có khả năng việc loại Nhật Bản khỏi danh sách các nước được hưởng ưu đãi về quy trình xuất khẩu các vật tư chiến lược là một nội dung quan trọng của chương trình nghị sự.

Ở Hàn Quốc, các nước xuất – nhập khẩu vật tư chiến lược được chia thành hai khu vực A và B. Khu vực A (tương ứng với danh sách trắng) gồm 29 quốc gia được hưởng ưu đãi về xuất khẩu của Hàn Quốc, trong đó có Nhật Bản, Mỹ, Vương quốc Anh, Đức và Úc. Khu vực B gồm các quốc gia còn lại. Hiện có ý kiến cho rằng chính phủ Hàn Quốc muốn lập thêm khu vực C để xếp Nhật Bản vào trong đó. Tuy nhiên, Nhật Bản đã lùi lại một bước.

Trong cuộc họp kiểm tra và phối hợp của chính phủ, Thủ tướng Lee Nak-yeon thông báo: “Nhật Bản cho phép xuất khẩu chất cản quang tia siêu cực tím sang Hàn Quốc”. Chất cản quang EUV được dùng trong tiến trình bán dẫn quang khắc cực tím và là một trong 3 vật liệu được Nhật Bản nêu tên đầu tiên trong quy định hạn chế xuất khẩu sang Hàn Quốc. Tuy nhiên, giờ đây, Chính phủ Nhật Bản đã cho phép xuất khẩu chất này với quy trình xuất khẩu kéo dài 1 tháng.

Như vậy, cần đến 30 ngày để công ty Nhật Bản xin giấy phép xuất khẩu cá nhân. Tuy nhiên, so với 90 ngày theo quy định ban đầu thì con số 30 ngày vẫn được xem là nhanh chóng. Ngoài ra, mặc dù đã tuyên bố loại Hàn Quốc ra khỏi danh sách trắng, Nhật Bản vẫn giữ hệ thống “Giấy phép tổng hợp đặc biệt” theo Hướng dẫn thực thi quy định xuất khẩu.

Nói cách khác, các công ty Nhật Bản có thể xin phép Chính phủ phê chuẩn gộp việc xuất khẩu vật tư chiến lược sang Hàn Quốc thay vì xin phê duyệt cho mỗi đơn hàng. Chính phủ Hàn Quốc đã nắm bắt được tín hiệu của sự thay đổi này. Tại cuộc họp ngày 8 tháng 8 kể trên, Chính phủ Hàn Quốc đã thảo luận cách phân loại các vùng nguyên liệu chiến lược cũng như nội dung cụ thể của các vùng mới được xác định và phạm vi của hệ thống kiểm soát xuất khẩu.

Tuy nhiên, chi tiết kết quả thảo luận không được công bố. Một quan chức chính phủ cho biết: "Kế hoạch đưa Nhật Bản vào khu vực mới sẽ được thực hiện một lần nhưng phương pháp quy định và lịch trình cần được thảo luận thêm" . Có thể nói, đây là tín hiệu của Chính phủ Hàn Quốc đáp lại tín hiệu từ phía Nhật Bản. Tuy nhiên, nhiều người vẫn nghi ngờ rằng việc cấp giấy phép xuất khẩu cho chất cản quang EUV chỉ là một chiêu bài chính trị. Một quan chức trong ngành cho biết: "Có thể Nhật Bản cho phép xuất khẩu (chất cản quang EUV) nhằm tạo một ấn tượng rằng quy trình xuất khẩu sang Hàn Quốc đang được xem xét”.