Nâng cấp quan hệ Việt - Mỹ lên thành 'Đối tác Chiến lược Toàn diện'

Trong cuộc hội đàm giữa Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và Tổng thống Mỹ Joe Biden trong khuôn khổ chuyến thăm cấp nhà nước của Tổng thống Mỹ đến Việt Nam, nhà lãnh đạo 2 nước đã nhất trí nâng cấp quan hệ ngoại giao Việt Nam - Mỹ lên thành quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện vì hòa bình, hợp tác và phát triển bền vững.

 

Theo thông cáo của Ban Đối ngoại Trung ương vào chiều ngày 10, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã cho biết trong hội đàm với Tổng thống Mỹ Joe Biden tại Trụ sở Trung ương Đảng như sau "Vì lợi ích của nhân dân hai nước và mong muốn tăng cường hợp tác nhằm các mục tiêu hòa bình, hợp tác và phát triển bền vững trong bối cảnh mới, Việt Nam hoan nghênh việc hai nước xác lập quan hệ ở tầm cao mới là Đối tác Chiến lược Toàn diện vì hòa bình, hợp tác và phát triển bền vững ".

Tổng bí thư cũng cho biết Việt Nam đánh giá cao việc Mỹ ủng hộ lập trường của Việt Nam và ASEAN về vấn đề Biển Đông; đề nghị Mỹ tiếp tục ủng hộ, đóng góp tích cực vào hòa bình, an ninh, bảo đảm các quyền tự do hàng hải, hàng không và lợi ích chính đáng, hợp pháp của các quốc gia ở Biển Đông, không sử dụng hoặc đe dọa sử dụng vũ lực, không có các hành động trái với luật pháp quốc tế, giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, phù hợp với luật pháp quốc tế.

Tổng thống Mỹ Joe Biden đánh giá cao việc hai nước nâng cấp quan hệ lên quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện có lợi cho cả hai nước và lợi ích quốc tế chung.

Tổng thống Biden cho biết: "Trong 50 năm qua, mối quan hệ giữa hai nước đã đi từ xung đột đến bình thường hóa, đến nay đã được nâng lên một tầm cao mới. Chúng tôi rất hy vọng sẽ đạt được nhiều tiến triển tích cực trong các cuộc thảo luận về kinh tế, khí hậu và các vấn đề khác trong chuyến thăm lần này".

Sau ngày 30/4/1975, khi Việt Nam thống nhất đất nước, lệnh cấm vận của Mỹ đối với Việt Nam đã siết chặt, trong đó Washington cắt đứt toàn bộ quan hệ ngoại giao với Hà Nội. Suốt những năm sau chiến tranh, lệnh cấm vận được thực thi rất nghiêm ngặt, không có bất kỳ một hình thức bang giao nào giữa hai nước. Mãi đến tháng 7/1995, quan hệ ngoại giao Việt - Mỹ mới được bình thường hóa trở lại. Sau đó đến tháng 7/2013, 2 nước đã thiết lập quan hệ đối tác toàn diện. Và đến 10/9 vừa qua quan hệ Việt - Mỹ đã chính thức được nâng cấp từ "Đối tác toàn diện" - bỏ qua cấp độ "Đối tác chiến lược" - lên thẳng cấp độ "Đối tác chiến lược toàn diện".

Theo đó, Mỹ trở thành quốc gia thứ 5, sau Trung Quốc (2008), Nga (2012), Ấn Độ (2016), Hàn Quốc (2022), hình thành quan hệ đối tác chiến lược toàn diện với Việt Nam.

"Việt Nam là quốc gia quan trọng trên thế giới và trong khu vực. Tôi trông đợi và đón chờ một chương mới trong quan hệ của hai nước chúng ta", Tổng thống Biden nhấn mạnh.

  Mỹ hiện là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam. Năm ngoái (2022), xuất khẩu của Việt Nam sang Mỹ lên tới 109,39 tỷ USD, tăng 13,6% so với năm trước đó. Các mặt hàng Việt Nam được xuất khẩu sang Mỹ chủ yếu là quần áo, giày dép, điện thoại thông minh và đồ nội thất bằng gỗ. Kim ngạch thương mại song phương giữa hai nước năm 2022 đã tăng 11% so với năm trước đó lên 123,86 tỷ USD. Tính đến tháng 2/2023, lũy kế tổng vốn đầu tư từ Mỹ vào Việt Nam đạt 11,42 tỷ USD với tổng 1.223 dự án.

Nhà Trắng cho biết trong một thông cáo báo chí riêng sau cuộc hội đàm giữa Tổng thống Biden và Tổng bí thư Nguyễn Phú Trong "Chúng tôi hy vọng rằng việc nâng cấp quan hệ đối tác chiến lược mang tính lịch sử giữa hai nước sẽ tạo cơ hội để Mỹ và Việt Nam cùng nhau giải quyết các thách thức toàn cầu". Nhà Trắng cũng đặc biệt kỳ vọng việc ký kết quan hệ đối tác bán dẫn mới giữa hai nước sẽ góp phần tích cực mở rộng chuỗi cung ứng thay thế Trung Quốc.

Một biên bản ghi nhớ cũng được ký kết nhằm tăng cường hợp tác trong việc cung cấp nguyên liệu đất hiếm dùng trong điện thoại thông minh và pin xe điện.

Các quan chức cấp cao của một số công ty lớn của Mỹ bao gồm Intel, Google, Amkor Technology và Boeing, cũng sẽ đi cùng Tổng thống Biden trong chuyến thăm lần này và tham dự cuộc họp kinh doanh giữa Việt - Mỹ sẽ được tổ chức vào ngày 11.

Theo Nhà Trắng, Boeing dự kiến ​​ký hợp đồng bán 50 máy bay 737 Max cho hãng hàng không quốc gia Việt Nam (Vietnam Airlines).

Mỹ cũng công bố kế hoạch cung cấp vật tư quân sự trị giá 8,9 triệu USD cho Việt Nam nhằm tăng cường hợp tác an ninh giữa hai nước. Về vấn đề này, Phó Cố vấn An ninh quốc gia John Finer cho biết: "Quan hệ đối tác mới sẽ cho phép Việt Nam nhập khẩu vũ khí từ Mỹ và các đồng minh của chúng tôi".

Mặt khác, Tổng thống Biden đang trong chuyến thăm cấp nhà nước hai ngày (10~11/9) tới Việt Nam. Đây là chuyến thăm Việt Nam đầu tiên của Tổng thống Biden kể từ khi ông nhậm chức đầu năm 2021.