[Thảm kịch Itaewon] Trách nhiệm thuộc về ai trong tai nạn kinh hoàng tại lễ hội Halloween ở Itaewon?

Truyền thông Hàn Quốc đưa ra nhận định thảm kịch Itaewon, vụ tai nạn do giẫm đạp đã khiến hơn 150 người tử vong được coi là một "thảm họa hành chính" điển hình do sự thiếu chuẩn bị và vô trách nhiệm của các cơ quan chức năng. Bất chấp dự đoán rằng sẽ có "100.000 người" tập trung đổ về khu vực Itaewon trong dịp lễ Halloween vào cuối tuần (28~30/10), chính quyền địa phương Yongsan-gu, Chính quyền Thủ đô Seoul và Cơ quan Cảnh sát Thủ đô Seoul đã không có kế hoạch thiết lập các biện pháp an toàn cơ bản, chẳng hạn như bố trí nhân viên an ninh tại hiện trường và quản lý các tuyến giao thông và bộ hành.

​

◆ Hai ngày trước khi thảm họa xảy ra, cơ quan chức năng chỉ thảo luận về các biện pháp vệ sinh đường phố

Lễ hội Halloween được tổ chức ở khu vực Itaewon không phải là một "lễ hội địa phương" về mặt pháp lý, bởi đây không phải là một sự kiện chính thức được tổ chức hoặc tài trợ bởi chính quyền địa phương, mà là một sự kiện do các cơ sở giải trí địa phương tự tiến hành.

Theo thông tin được báo Hankyoreh tổng hợp vào ngày 30, các cơ quan chức năng của Itaewon-dong (khu vực hành chính của Yongsan-gu) cũng như Yongsan-gu đã không thiết lập kế hoạch quản lý an toàn liên quan đến lễ hội Halloween. Theo đó, các cơ quan chức năng tại khu vực này đã không yêu cầu hỗ trợ từ cơ quan cứu hỏa hoặc cảnh sát nhằm kiểm soát các tuyến đường hoặc khu vực di chuyển của người đi bộ, và cũng không hề tổ chức Ủy ban quản lý an toàn khu vực và Ủy ban hợp tác quản lý an toàn khu vực với sự tham gia của các cơ quan liên quan. Tại cuộc họp khẩn được tổ chức vào ngày 27/10 (2 ngày trước khi vụ tai nạn xảy ra) do quận phó chủ trì, các chủ đề chính được đưa ra thảo luận là về vấn đề kiểm dịch, kiểm tra các cơ sở kinh doanh và các biện pháp vệ sinh đường phố.

Trên thực tế, vào ngày xảy ra tai nạn (29/10), không có nhân viên hướng dẫn an toàn nào được bố trí ở khu vực Itaewon, bao gồm cả địa điểm xảy ra tai nạn bên cạnh khách sạn Hamilton. Kể cả khi đám đông tập trung đông đảo và có nhiều ý kiến bày tỏ lo ngại về tai nạn an toàn, chính quyền khu vực vẫn không có thông báo hay quyết định vận hành không dừng (chạy thông qua một số ga để giảm thiểu số người tập trung) tại ga tàu điện ngầm.

Một quan chức của Hiệp hội đặc khu du lịch Itaewon, một nhóm thương gia ở Itaewon-dong, cho biết, "Tôi đã tới tận đồn cảnh sát Yongsan để yêu cầu cảnh sát và chính quyền địa phương đưa ra các biện pháp kiểm soát trước, tuy nhiên vẫn không hề có hành động thực tế nào được thực hiện".

◆ Trạm cứu hỏa Yongsan là cơ sở duy nhất đã thiết lập các biện pháp an toàn

Vào ngày 29, Trạm cứu hỏa Yongsan là cơ quan duy nhất thiết lập các biện pháp an toàn cho Halloween.  Tuy nhiên, cơ sở này cũng chỉ tự thiết lập các biện pháp an toàn chữa cháy vào ngày Halloween với trọng tâm là 48 nhân viên cứu hỏa để kiểm tra các biện pháp an toàn cháy nổ.

Một quan chức từ Cục An ninh của Cơ quan Cảnh sát Quốc gia cho biết, "Trách nhiệm quản lý các vụ tai nạn an toàn do có quá đông người tụ tập thuộc về người đứng đầu chính quyền địa phương. Phía chúng tôi không nhận được báo cáo nào về việc biểu tình". Sở cảnh sát Seoul cho biết họ đã bố trí 137 cảnh sát ở Itaewon vào ngày xảy ra tai nạn, nhưng đa số là cảnh sát mặc thường phục phụ trách đối ngoại và điều tra tội phạm để trấn áp ma túy và các hành vi vi phạm đạo đức công cộng, chỉ có 58 cảnh sát mặc sắc phục.

Chính quyền Thủ đô Seoul đã không thiết lập hoặc thảo luận về các biện pháp an toàn liên quan đến sự kiện này. Kwon Woo-jeong, người đứng đầu Nhóm Hỗ trợ An toàn Seoul, cho biết, “Chính quyền Thủ đô Seoul có tham gia vào cuộc họp liên quan tới sự kiện diễn ra tại hai quận tự trị, nhưng không phải sự kiện liên quan đến Halloween. Chúng tôi không nhận được yêu cầu hợp tác nào từ Yongsan-gu, chẳng hạn như việc vận hành không dừng tại ga Itaewon."

Vấn đề là cả Yongsan-gu và cảnh sát đều biết rõ rằng dự kiến sẽ có hơn 100.000 người sẽ đổ về Itaewon cùng một lúc. Điều này đồng nghĩa với việc một tai nạn lớn có thể xảy ra bất cứ lúc nào trong thời gian diễn ra sự kiện.

Trên thực tế, Sở cảnh sát Yongsan phụ trách Itaewon-dong đã có một thông cáo báo chí vào ngày 27 với nội dung “Năm nay là Halloween lần đầu tiên kể từ khi các biện pháp giãn cách xã hội COVID-19 được nới lỏng. và sự nóng lên của lễ hội đang gia tăng hơn bao giờ hết khi các hạn chế kinh doanh như câu lạc bộ được dỡ bỏ. Lượng tìm kiếm trực tuyến ở Halloween và Itaewon đang tăng mạnh". Tuy nhiên, cuối cùng trên thực tế cảnh sát đã không có bất cứ biện pháp chuẩn bị trước nào với lý do "không có yêu cầu của chính quyền địa phương liên quan".

◆ Nhận thức "hạn chế" của Bộ Hành chính và An ninh, cơ quan giám sát chính quyền và cảnh sát địa phương

Bộ Hành chính và An ninh, cơ quan giám sát các vấn đề hành chính địa phương và các công việc của cảnh sát, cũng cho thấy sự thiếu trách nhiệm trong việc dự đoán và chuẩn bị ứng phó cho các tai nạn có thể xảy ra.

Lee Eung-beom, người đứng đầu Bộ phận Kiểm tra An toàn Thảm họa thuộc Bộ Hành chính và An ninh Công cộng, cho biết, "Yongsan-gu không coi Ngày Halloween là một lễ hội địa phương chính thức. Nếu đó là lễ hội chính thức, thì các cơ quan tổ chức sẽ phải thực hiện các thủ tục liên quan như báo cáo với Bộ Hành chính và An ninh". Khi được hỏi, "Bộ Hành chính và An ninh có lập trường giống như Yongsan-gu (đối với sự kiện Halloween) không", ông Lee đã cho biết là "Có."

Điều này có nghĩa là Bộ Hành chính và An ninh quyết định rằng sự kiện Halloween không phải là một sự kiện chính thức phải tuân thủ theo Đạo luật An toàn Thảm họa.

Mặt khác, Đạo luật An toàn Thiên tai quy định rằng đối với các lễ hội có quy mô lớn hơn một số lượng nhất định thì người đứng đầu các cơ quan hành chính trung ương hoặc chính quyền địa phương phải chịu trách nhiệm về an toàn và nhận được sự hỗ trợ của các chuyên gia phù hợp với đặc điểm của sự kiện cũng như các cơ quan liên quan như cảnh sát, cứu hỏa. Đạo luật An toàn và Thảm họa khuyến nghị thiết lập các biện pháp an toàn cho các lễ hội có hơn 1.000 khách tham gia hoặc cho các lễ hội mà người đứng đầu chính quyền địa phương cho là cần thiết.