Những tranh luận về việc cần thiết phải giới hạn mức phí hoa hồng mà các nền tảng giao hàng lớn thu của chủ nhà hàng đang nóng trở lại trên chính trường Hàn Quốc.
Sau sự cố rò rỉ thông tin cá nhân quy mô lớn dẫn đến làn sóng chỉ trích nhằm vào Coupang, giới lập pháp đang tích cực thúc đẩy dự luật áp trần phí hoa hồng như một giải pháp thay thế cho Luật Nền tảng Trực tuyến vốn đang bị đình trệ do các vấn đề liên quan đến đàm phán thuế quan Hàn - Mỹ.
Sau sự cố rò rỉ thông tin cá nhân quy mô lớn dẫn đến làn sóng chỉ trích nhằm vào Coupang, giới lập pháp đang tích cực thúc đẩy dự luật áp trần phí hoa hồng như một giải pháp thay thế cho Luật Nền tảng Trực tuyến vốn đang bị đình trệ do các vấn đề liên quan đến đàm phán thuế quan Hàn - Mỹ.
[Ảnh=Yonhap News]
Theo thông tin từ ngành công nghiệp và giới chính trị ngày 15, Nghị sĩ Kim Nam-geun thuộc Đảng Dân chủ Đồng hành đã đại diện phát động "Dự luật về phí dịch vụ nền tảng giao đồ ăn" vào ngày 9 vừa qua.
Điểm cốt lõi của dự luật này là áp dụng mức phạt lên tới 10% doanh thu hàng năm nếu nền tảng giao hàng có hành vi không công bằng. Con số này cao gấp hơn 3 lần so với mức trần 3% thường thấy trong các dự luật tương tự khác. Trong trường hợp khó xác định doanh thu, mức phạt có thể lên tới 5 tỷ Won.
Theo dự luật, các nền tảng giao hàng bắt buộc phải áp dụng mức phí ưu đãi cho các doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ theo quy định của Sắc lệnh Tổng thống và thông báo của Ủy ban Thương mại Công bằng. Các hành vi như đặt ra các loại phí dịch vụ mới, tăng phí hiện có một cách bất hợp lý, hoặc chuyển gánh nặng chi phí từ việc áp dụng phí ưu đãi sang cho nhân viên giao hàng đều bị coi là "hành vi không công bằng".
Nghị sĩ Lee Kang-il (Đảng Dân chủ) cũng đã đề xuất "Dự luật về công bằng trong giao dịch nền tảng giao hàng", trong đó giới hạn tổng chi phí bao gồm phí môi giới, phí thanh toán và phí quảng cáo mà ứng dụng giao hàng thu không được vượt quá 15%, đồng thời thiết lập mức sàn và trần cho phí giao hàng.
Ngoài ra, vào tháng 9, Nghị sĩ Song Jae-bong (Đảng Dân chủ) đã đề xuất dự thảo sửa đổi "Luật hỗ trợ và bảo vệ tiểu thương" với trọng tâm là cơ chế trần phí hoa hồng.
Vào tháng 10, Nghị sĩ Park Jeong-hun (Đảng Quyền lực Quốc dân) cũng đề xuất sửa đổi một phần "Luật về công bằng thương mại và quy định độc quyền", quy định tổng các loại phí như phí giao hàng, môi giới, thanh toán và quảng cáo không được vượt quá 15% doanh thu của đơn hàng đó.
Giới chính trị nhận định rằng các quy định tự chủ được đưa ra bởi các tổ chức như "Hội đồng tương sinh nền tảng giao hàng" không mang lại hiệu quả thực tế trong việc giảm gánh nặng cho các chủ cửa hàng. Hơn nữa, các quy định pháp luật hiện hành về thương mại công bằng là không đủ để đối phó với tình trạng thu phí quá cao hoặc việc chuyển chi phí giao hàng miễn phí sang cho chủ quán của các nền tảng.
Ngược lại, phía doanh nghiệp lại bày tỏ lo ngại sâu sắc. Họ cho rằng việc liên tục đưa ra các dự luật ngày càng mạnh tay mà không có các đề xuất thay thế cụ thể hay thảo luận chi tiết đang đẩy tình hình đi theo hướng "lạm dụng công cụ pháp lý".
Vấn đề lớn nhất được chỉ ra là việc chính phủ quy định mức trần phí hoa hồng và tỷ lệ phí ưu đãi sẽ xâm phạm quyền định giá và tự do hợp đồng của doanh nghiệp, đi ngược lại các nguyên tắc của kinh tế thị trường.
Các ý kiến từ phía doanh nghiệp lập luận rằng cần tiếp cận vấn đề một cách thận trọng, bởi các quy định kiểm soát giá đơn phương của chính phủ, tương tự như giá taxi hay giá thuốc lá, cuối cùng có thể gây ra tác dụng phụ như chuyển gánh nặng tăng giá sang cho người tiêu dùng.
Bà Sung So-mi, Chuyên viên Ủy ban Doanh nghiệp vừa và nhỏ, Khởi nghiệp, Thương mại và Công nghiệp Quốc hội, nhận định: "Cần xem xét khả năng đưa ra các phương án tự điều chỉnh do khu vực tư nhân dẫn dắt, đồng thời lắng nghe đa chiều các ý kiến về nguy cơ phát sinh tác dụng phụ như giảm nguồn cung do quy định giá và giảm phúc lợi người tiêu dùng do chất lượng dịch vụ đi xuống".
Một quan chức trong ngành cũng chỉ trích: "Trong bối cảnh các bên liên quan liên tục bày tỏ lo ngại nhưng lại bị phớt lờ và các dự luật vẫn cứ được đưa ra liên tiếp, chúng ta cần những cuộc thảo luận thấu đáo thay vì tiếp cận theo kiểu coi quy định pháp luật là câu trả lời duy nhất cho mọi vấn đề".
Điểm cốt lõi của dự luật này là áp dụng mức phạt lên tới 10% doanh thu hàng năm nếu nền tảng giao hàng có hành vi không công bằng. Con số này cao gấp hơn 3 lần so với mức trần 3% thường thấy trong các dự luật tương tự khác. Trong trường hợp khó xác định doanh thu, mức phạt có thể lên tới 5 tỷ Won.
Theo dự luật, các nền tảng giao hàng bắt buộc phải áp dụng mức phí ưu đãi cho các doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ theo quy định của Sắc lệnh Tổng thống và thông báo của Ủy ban Thương mại Công bằng. Các hành vi như đặt ra các loại phí dịch vụ mới, tăng phí hiện có một cách bất hợp lý, hoặc chuyển gánh nặng chi phí từ việc áp dụng phí ưu đãi sang cho nhân viên giao hàng đều bị coi là "hành vi không công bằng".
Nghị sĩ Lee Kang-il (Đảng Dân chủ) cũng đã đề xuất "Dự luật về công bằng trong giao dịch nền tảng giao hàng", trong đó giới hạn tổng chi phí bao gồm phí môi giới, phí thanh toán và phí quảng cáo mà ứng dụng giao hàng thu không được vượt quá 15%, đồng thời thiết lập mức sàn và trần cho phí giao hàng.
Ngoài ra, vào tháng 9, Nghị sĩ Song Jae-bong (Đảng Dân chủ) đã đề xuất dự thảo sửa đổi "Luật hỗ trợ và bảo vệ tiểu thương" với trọng tâm là cơ chế trần phí hoa hồng.
Vào tháng 10, Nghị sĩ Park Jeong-hun (Đảng Quyền lực Quốc dân) cũng đề xuất sửa đổi một phần "Luật về công bằng thương mại và quy định độc quyền", quy định tổng các loại phí như phí giao hàng, môi giới, thanh toán và quảng cáo không được vượt quá 15% doanh thu của đơn hàng đó.
Giới chính trị nhận định rằng các quy định tự chủ được đưa ra bởi các tổ chức như "Hội đồng tương sinh nền tảng giao hàng" không mang lại hiệu quả thực tế trong việc giảm gánh nặng cho các chủ cửa hàng. Hơn nữa, các quy định pháp luật hiện hành về thương mại công bằng là không đủ để đối phó với tình trạng thu phí quá cao hoặc việc chuyển chi phí giao hàng miễn phí sang cho chủ quán của các nền tảng.
Ngược lại, phía doanh nghiệp lại bày tỏ lo ngại sâu sắc. Họ cho rằng việc liên tục đưa ra các dự luật ngày càng mạnh tay mà không có các đề xuất thay thế cụ thể hay thảo luận chi tiết đang đẩy tình hình đi theo hướng "lạm dụng công cụ pháp lý".
Vấn đề lớn nhất được chỉ ra là việc chính phủ quy định mức trần phí hoa hồng và tỷ lệ phí ưu đãi sẽ xâm phạm quyền định giá và tự do hợp đồng của doanh nghiệp, đi ngược lại các nguyên tắc của kinh tế thị trường.
Các ý kiến từ phía doanh nghiệp lập luận rằng cần tiếp cận vấn đề một cách thận trọng, bởi các quy định kiểm soát giá đơn phương của chính phủ, tương tự như giá taxi hay giá thuốc lá, cuối cùng có thể gây ra tác dụng phụ như chuyển gánh nặng tăng giá sang cho người tiêu dùng.
Bà Sung So-mi, Chuyên viên Ủy ban Doanh nghiệp vừa và nhỏ, Khởi nghiệp, Thương mại và Công nghiệp Quốc hội, nhận định: "Cần xem xét khả năng đưa ra các phương án tự điều chỉnh do khu vực tư nhân dẫn dắt, đồng thời lắng nghe đa chiều các ý kiến về nguy cơ phát sinh tác dụng phụ như giảm nguồn cung do quy định giá và giảm phúc lợi người tiêu dùng do chất lượng dịch vụ đi xuống".
Một quan chức trong ngành cũng chỉ trích: "Trong bối cảnh các bên liên quan liên tục bày tỏ lo ngại nhưng lại bị phớt lờ và các dự luật vẫn cứ được đưa ra liên tiếp, chúng ta cần những cuộc thảo luận thấu đáo thay vì tiếp cận theo kiểu coi quy định pháp luật là câu trả lời duy nhất cho mọi vấn đề".
