Hiệu ứng từ phiếu tiêu dùng của chính phủ Hàn Quốc: Phục hồi bền vững hay Tác động nhất thời?

Nhờ tác động tích cực từ các chính sách hỗ trợ như phiếu tiêu dùng của Chính phủ, các chỉ số liên quan đến nhóm hộ kinh doanh tự doanh tại Hàn Quốc đang cho thấy dấu hiệu cải thiện. Tuy nhiên, trước những áp lực cấu trúc như tiêu dùng nội địa trì trệ và lãi suất cao, dư luận đang đổ dồn sự chú ý vào việc liệu đây là sự phục hồi bền vững hay chỉ là hiệu ứng nhất thời.
 

Theo dữ liệu từ Cổng thống kê thuế quốc tế (TASIS) thuộc Tổng cục Thuế Hàn Quốc công bố ngày 29, số lượng doanh nghiệp đóng cửa trong tháng 10 vừa qua là 50.214 cơ sở, giảm hơn 16.000 đơn vị so với thời điểm tháng 6 (66.662 cơ sở) – thời điểm bắt đầu công bố thống kê theo tháng.

Trước đó, số lượng hộ kinh doanh đóng cửa đã giảm hai tháng liên tiếp trong tháng 7 và tháng 8, tăng nhẹ vào tháng 9 và tiếp tục giảm trở lại vào tháng 10. Đáng chú ý, số lượng doanh nghiệp đang hoạt động (có phát sinh doanh thu và kê khai thuế) cũng ghi nhận đà tăng trưởng trong 4 tháng liên tiếp, đạt hơn 10,36 triệu cơ sở vào tháng 10.

Sự chuyển biến cũng được ghi nhận rõ nét qua các chỉ số lao động. Tháng trước, nhóm hộ tự doanh "có thuê lao động" đạt 1,487 triệu người, tăng 75.000 người so với một năm trước đó và đánh dấu tháng tăng thứ ba liên tiếp.

Đối với nhóm hộ tự doanh "không thuê lao động", dù tổng số lượng giảm 112.000 người (đạt 4,182 triệu người) do ảnh hưởng cấu trúc từ sự sụt giảm dân số trong lĩnh vực nông - lâm - ngư nghiệp, nhưng xét riêng trong các ngành gắn liền với nội địa như bán buôn, bán lẻ, lưu trú và ăn uống, số lượng này lại đang trên đà tăng ổn định từ 10.000 đến 20.000 người mỗi tháng kể từ giữa năm nay.

Các chuyên gia phân tích rằng sự cải thiện này trước hết bắt nguồn từ việc điều kiện kinh doanh tổng thể khả quan hơn khi tăng trưởng kinh tế Hàn Quốc bật tăng từ -0,2% trong quý I/2025 lên 1,3% trong quý III – mức cao nhất trong vòng 15 quý.

Bên cạnh đó, hiệu quả từ hai đợt phát phiếu tiêu dùng vào tháng 7 và tháng 9 cũng đóng vai trò quan trọng.

Viện Phát triển Hàn Quốc (KDI) cho biết trong 6 tuần sau khi phát phiếu, doanh thu của các ngành nghề có thể sử dụng phiếu tiêu dùng đã tăng trung bình 4,93% so với tuần trước đó. KDI nhận định chính sách của Chính phủ kết hợp với việc cắt giảm lãi suất bắt đầu phát huy tác dụng đã thúc đẩy đà hồi phục kinh tế tập trung vào tiêu dùng trong tháng 11 và 12.

Tuy nhiên, giới chuyên gia vẫn hoài nghi về khả năng duy trì "luồng gió ấm" này. Dù thu nhập thực tế trung bình mỗi hộ gia đình trong quý III/2025 tăng 1,5%, nhưng chi tiêu tiêu dùng thực tế lại giảm 0,7%, cho thấy người dân đang có xu hướng thắt chặt chi tiêu dù thu nhập tăng. Thêm vào đó, tâm lý tiêu dùng trong tháng 12 vừa ghi nhận mức sụt giảm mạnh nhất trong một năm qua do biến động tỷ giá.

Rủi ro trung và dài hạn còn nằm ở gánh nặng tài chính của các hộ tự doanh nhỏ lẻ.

Theo Ngân hàng Trung ương Hàn Quốc, dư nợ vay của nhóm hộ tự doanh thu nhập thấp trong quý II đạt mức kỷ lục 141,3 nghìn tỷ Won, với tỷ lệ nợ quá hạn cao nhất trong gần 12 năm qua.

Giáo sư Yang Jun-seok thuộc khoa Kinh tế Đại học Công giáo Hàn Quốc nhận định: "Mặc dù doanh thu của các hộ tự doanh đã cải thiện ngắn hạn nhờ phiếu tiêu dùng, nhưng vẫn chưa chắc chắn liệu dòng tiền này có duy trì được sau khi chính sách hết hiệu lực hay không. Cần phải xem xét khả năng việc giảm số hộ đóng cửa chỉ là trạng thái 'cầm cự' nhờ hỗ trợ từ Chính phủ thay vì là sự phục hồi cấu trúc thực sự".