Văn hóa "làm tương" của Hàn Quốc có khả năng trở thành di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại

Truyền thống làm tương lên men sử dụng đậu nành của Hàn Quốc có thể sẽ được thêm vào danh sách di sản văn hóa phi vật thể của UNESCO.
 

Ngày 5, UNESCO cho biết rằng cơ quan thảo luận của họ đã xem xét "Văn hóa làm tương Hàn Quốc" (Kiến thức, tín ngưỡng và tập quán liên quan đến làm tương Hàn Quốc (tiếng Hàn: 장, phiên âm "jang") theo khuyến nghị đưa vào danh sách di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại.

"Jang" là một loại gia vị làm từ đậu nành lên men truyền thống của Hàn Quốc làm nền tảng cho nhiều món ăn Hàn Quốc. "Jang" bao gồm một số loại, chẳng hạn như "doenjang" (tương đậu nành), "ganjang" (nước tương xì dầu) và "gochujang" (tương ớt đỏ).

Là một trong những truyền thống ẩm thực lâu đời của Hàn Quốc được truyền qua nhiều thế hệ, việc làm tương không chỉ bao gồm thành quả là các loại tương mà còn bao gồm toàn bộ quá trình, từ chuẩn bị nguyên liệu, quá trình lên men, thời gian chờ đợi để có được sản phẩm cuối cùng.

Kể từ thời Tam Quốc (57 TCN - 668 SCN), người Hàn Quốc được biết là rất thích làm và tiêu thụ "jang". Trong triều đại Joseon (1391 - 1910), "jang" được đánh giá cao đến mức được lưu trữ tại các nhà kho hoàng gia dưới sự quản lý của các cung nữ.

Ngay cả trong số các nền văn hóa tiêu thụ đậu nành lên men, "jang" Hàn Quốc được chú ý vì sự độc đáo của nó. Quá trình này bao gồm trồng đậu tương, sản xuất "meju" (khối đậu nành lên men), làm jang, chia jang, và các bước để ủ và lên men, tất cả đều khác với các phương pháp được sử dụng ở Trung Quốc và Nhật Bản.

Đặc biệt, Hàn Quốc có kỹ thuật tạo ra cả 'doenjang' và 'ganjang' từ cùng một meju và thêm jang mới vào nước tương còn thừa từ năm trước, được coi là một tập tục văn hóa độc đáo của Hàn Quốc. Nhận ra giá trị văn hóa của văn hóa này, chính phủ Hàn Quốc đã công nhận việc làm "jang" là di sản phi vật thể quốc gia vào năm 2018.

Ủy ban đánh giá nhận xét bên cạnh gạo và kimchi, "văn hóa jang Hàn Quốc" tạo thành cốt lõi của truyền thống ẩm thực Hàn Quốc, đồng thời nhấn mạnh "jang" của mỗi hộ gia đình có hương vị và phương pháp độc đáo riêng, phản ánh lịch sử và truyền thống của gia đình.

Quyết định cuối cùng dự kiến sẽ được đưa ra từ ngày 2-7/12, khi Ủy ban liên chính phủ về bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể nhóm họp tại Asuncion, Paraguay.

"Văn hóa làm jang", nếu được ghi vào danh sách sẽ là di sản thứ 23 của Hàn Quốc được UNESCO công nhận.

Trước đó, Hàn Quốc đã có một số di sản văn hóa phi vật thể được UNESCO công nhận như các nghi lễ thờ cúng tổ tiên, biểu diễn nhạc cụ gõ "pansori" và điệu múa 5.000 năm tuổi "ganggangsullae".

Mặt khác, UNESCO thúc đẩy hệ thống di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại, nhằm phát huy tầm quan trọng của di sản văn hóa phi vật thể như nguồn gốc của sự đa dạng văn hóa và thúc đẩy hợp tác quốc tế trong việc bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể.

Hàn Quốc hiện có 22 hạng mục di sản văn hóa phi vật thể, đứng thứ 5 thế giới về số lượng hạng mục di sản văn hóa phi vật thể, chỉ sau Trung Quốc và Pháp. Hệ thống Di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại tiến hành đánh giá hồ sơ hai năm một lần và Hàn Quốc có kế hoạch đăng ký "kiến thức truyền thống, công nghệ và thực hành văn hóa sản xuất Hanji (tên tiếng Hàn '한지': giấy truyền thống Hàn Quốc) vào năm 2026.