Trung Quốc, Có nên đặt mục tiêu cho tăng trưởng kinh tế hay không?

Gần đây, tại Trung Quốc đang có rất nhiều cuộc tranh luận về việc có nên thiết lập 1 mục tiêutăng trưởng kinh tế hay không. Cho đến đầu năm nay, câu hỏi chủ yếu xoanh quanh việc liệu tốc độ tăng trưởng kinh tế nên duy trì ở mức 6% hay giảm xuống mức 5% thì đến nay khi đại dịch coronavirus mới (Covid19) nuốt chửng nền kinh tế Trung Quốc, giờ đây quốc gia này đang phải đối mặt với không ít bất ổn rằng dẫn đến rất khó để có thể đặt ra được 1 con số tăng trưởng cụ thể.

◆ "Đặt mục tiêu trong bối cảnh không có gì là chắc chắn do ảnh hưởng của Covid19…Thực tế là việc bất khả thi"

Theo thông lệ, Trung Quốc sẽ đặt mục tiêu tăng trưởng năm trong báo cáo thường niên về các sự kiện chính trị của thủ tướng tại các cuộc họp Đại hội Nhân dân Quốc gia và Hội nghị Đàm phán Chính trị Quốc gia. Nhưng năm nay, với sự bùng nổ của dịch Covid19, có nhiều ý kiến cho rằng việc đặt mục tiêu tăng trưởng không có mấy ý nghĩa trong bối cảnh những bất ổn trong và ngoài nước vẫn không ngừng tăng lên.

Ủy viên Ma (nhà kinh tế cấp cao của Cục Nghiên cứu Ngân hàng Nhân dân, hiện đang là người đứng đầu Trung tâm Nghiên cứu Phát triển Tài chính tại Đại học Thanh Hoa) cho biết tại cuộc đàm phán kinh tế trực tuyến do Mạng lưới kinh tế Trung Quốc tổ chức vào ngày 31/3 rằng rất khó để có thể duy trì mục tiêu tăng trưởng trong năm nay do tình hình Covid19 vô cùng phức tạp. Thêm vào đó, nếu xem xét sự bất ổn lớn của nền kinh tế Trung Quốc thì ông thấy không nhất thiết phải đặt ra con số cụ thể cho tăng trưởng kinh tế.

Ủy viên Ma nói rằng việc đạt được tốc độ tăng trưởng 6% dự kiến ​​vào đầu năm nay là bất khả thi, thậm chí kể cả mục tiêu 4~5% để mà đạt được cũng rất khó khăn. Ông nói, "Rất nhiều nhà kinh tế đã hạ dự báo tốc độ tăng trưởng xuống 1~2% trong năm nay. Tình hình dịch bệnh Covid19 ở châu Âu và Mỹ diễn biến như thế nào cũng sẽ có tác động lớn đến nền kinh tế Trung Quốc."

Tiếp lời, ông cho biết thêm "Nếu bạn đặt mục tiêu tốc độ tăng trưởng một cách cụ thể, chúng ta không thể đoán trước được sẽ phải sử dụng bao nhiêu nguồn lực tài chính để thúc đẩy nền kinh tế đạt được điều này". Bất chấp sự rủi ro này, tôi lo ngại rằng việc đặt mục tiêu GDP cụ thể và cố gắng đạt được mức 6% là điều không khả thi."

Nhà kinh tế học Wang Tao cũng cho biết "Thật không thực tế khi chúng ta cố gắng đặt mục tiêu tốc độ tăng trưởng trong bối cảnh mọi thứ đều bất ổn như hiện nay, chẳng hạn như sụt giảm nhu cầu toàn cầu do sự lan rộng của Covid19 và nguy cơ lây lan thứ cấp ở Trung Quốc. Thay vào đó, cần tập trung vào cách kiểm soát sự lây lan của dịch bệnh, khôi phục hoạt động kinh tế và xã hội trở lại bình thường cũng như giúp đỡ những người có thu nhập thấp."

◆ "Mục tiêu tăng trưởng là 'vấn đề mang tính chính trị…Dù có thấp cũng vẫn cần 1 con số cụ thể"

Mặt khác, cũng có không ít ý kiến tranh luận rằng Trung Quốc vẫn nên đặt mục tiêu tăng trưởng hàng năm. Nhà kinh tế học nổi tiếng Wi Yung-ding, cựu thành viên Ủy ban Chính sách tiền tệ của Ngân hàng Nhân dân, là một đại diện cho những ý kiến này.

Trong một cuộc phỏng vấn với Caixin vào ngày 31, Wi Yung-ding phát biểu "Mục tiêu tăng trưởng là một công cụ quan trọng mà các công ty, đặc biệt là các công ty lớn, có thể sử dụng làm tài liệu tham khảo khi lập kế hoạch kinh doanh. Nếu 1 công ty không có mục tiêu thì công ty đó sẽ không thể nào lên kế hoạch cho các hoạt động kinh doanh được."

Ông nói thêm "Giới lãnh đạo Trung Quốc nên đặt mục tiêu 'thực tế' dựa trên các tác động của Covid19 đối với nền kinh tế đã xảy ra trong quý I/2020 cũng như cho tới cuối năm nay. Tăng trưởng trong năm nay dù chỉ đạt 4% thì cũng rất đáng ghi nhận rồi."

Đồng thời, ông cũng cảnh báo rằng chính phủ không nên bị ám ảnh việc cố gắng 'duy trì' mức tăng trưởng 6% đã đề ra trước đó. Điều này là do các biện pháp kích thích kinh tế khác nhau của các quốc gia khác có thể gây ảnh hưởng đến nền kinh tế Trung Quốc. "Hiện tại, tăng trưởng kinh tế trong quý đầu tiên có khả năng cao sẽ là tăng trưởng âm. Nếu chính phủ cứ nhất quyết giữ mức 6% thì trong 3 quý còn lại chúng ta phải đạt được mức tăng là 8~9%. Đây là điều không thể bởi nó vượt quá mức tăng trưởng tiềm năng của nền kinh tế Trung Quốc hiện tại."

Cũng có ý kiến ​​cho rằng mục tiêu tốc độ tăng trưởng là một thước đo để đánh giá chính quyền địa phương, doanh nghiệp và xã hội mà chúng ta không nên từ bỏ. "Mục tiêu tăng trưởng ở Trung Quốc là một vấn đề chính trị" Liu Feng, nhà kinh tế trưởng tại Chứng khoán Eunhe nói. "Đây là một biện pháp quan trọng để chính quyền trung ương đánh giá hiệu suất của chính quyền địa phương và các quan chức cán bộ."

Trên thực tế, Đảng Cộng sản Trung Quốc đã tuyên bố rằng họ sẽ nhắm đến việc xây dựng một "xã hội thịnh vượng vừa phải"(小康社會) để có thể giúp Trung Quốc gia nhập vào tầng lớp các quốc gia trung lưu vào năm 2021, kỷ niệm 100 năm thành lập. Trước đó, tại Hội nghị Chính trị Trung ương tổ chức vào cuối tháng trước, do Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình chủ trì, ông nói: "Tôi sẽ cố gắng hết mình để đạt được các mục tiêu phát triển kinh tế và xã hội của năm nay."

Để đạt được mục tiêu này, Trung Quốc cần đạt được ít nhất 5,6% tăng trưởng kinh tế trong năm nay và hiện đang gặp khó khăn để hiện thực hóa con số này do dịch Covid19. Do tác động của Covid19 lên nên kình tế hiện tại, người ta dự đoán rằng thị trường sẽ ghi nhận tốc độ tăng trưởng âm trong quý I/2020.

Nomura Securities dự báo tốc độ tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc sẽ là -9% trong quý đầu tiên của năm nay. UBS và Bank of America (BofA) dự kiến mức tăng của kinh tế Trung Quốc sẽ ​​lần lượt là -10% và -6%. Tăng trưởng chung toàn năm của Trung Quốc do Nomura Securities dự báo được đặt ở mức 1,3% còn UBS và BOfA dự báo mức 1.5%.